Halihazırda Irak’ın Başkenti olmasının yanı sıra en büyük şehir konumundaki Bağdat deyimleri ile meşhurdur. Bununla birlikte çok eski bir medeniyetler beşiği unvanına da sahiptir. Bölgenin en önemli eğitim ve sanat kentlerinden olmayı uzun süre devam ettirmiştir. Milattan önceye kadar uzanan tarihiyle birlikte çok önemli değerlere sahiptir.

Bağdat Kökeni

Farsça bir anlama sahip olan Bağdat sözü aslında iki kelimenin birleşimidir. Farsça’da “Bag” Tanrı manasını taşır. Diğer ek olan “Dad” ise verilmiş olan anlamına gelir. Bu iki kelimenin birleşimiyle ortaya çıkan Bağdat ise “Tanrı’nın verdiği” olur. Ünlü araştırmacılar ise bunu bir hediye manasında yorumlar. Böylelikle Tanrı hediyesi bir kent adını taşır. Bunun en önemli nedeni ise asırlar boyu hem suyu hem de toprağı açısından bereketli olmasıdır. Günümüze de yine koşulları açısından bereketli bir bölge olan Bağdat deyimlere konu olmasıyla da öne çıkar.

Osmanlı Zamanında Bağdat Deyimleri

Bilhassa bize ulaşan deyimlerin hemen hepsi Osmanlı zamanından gelir. Özellikle popüler olma konusunda ilk sırada “Ana Gibi Yar, Bağdat Gibi Diyar Olmaz” vardır. Burada belirtilen söz ise zaman içerisinde değişikliğine uğramıştır. Çünkü aslında orijinal söz içerisinde “Ane” kelimesi geçer. Bu ise Bağdat kentinin yakınında bulunan bir uçurumdur. Son derece heybetli ve bir o kadar da korkutucu olan bu uçurum ki yar, yarık anlamlarına gelir, için kullanımı söz konusudur. Bununla birlikte Bağdat’ın gelişmiş yapıda olmasına vurgu vardır. Her ne kadar günümüz için cazip olmasa da Bağdat, en önemli aracı noktalardan olmuştur. Bilim merkezi denildiğinde birkaç bölge arasında sayıldığı dönemler uzun yılları içerir.

Yanlış Hesap Bağdat’tan Döner

Bir başka Bağdat deyimleri kategorisinde yine Osmanlı’dan ulaşmış anlamlı bir söz kendisini gösterir. Hemen hepimizin çok sık kullandığı bir tabir olduğuna da şüphe yoktur. Bağdat’ın eskiden çok değerli bir ilim merkezi olduğunu da yine bu deyim ortaya koyar. “Yanlış hesap Bağdat’tan döner” deyimi en çok öne çıkanlardandır. Bu deyimle hatalı işlerin er ya da geç gerçekleşmeyeceğine vurgu vardır. Bağdat ahalisi burada yetkili merci unvanını alır. Bu ise son kararın verilmesi ya da işin ehli olduğu anlamlarını beraberinde getirir.

Popüler Bağdat Deyimleri Listesi

·         Yanlış Hesap Bağdat’tan Döner

·         Aşığa Bağdat Sorulmaz

·         Bağdat’a haberci lazımsa ben giderim

·         Balın Olsun, Sineği Bağdat’tan Gelir

Söz konusu Bağdat deyimleri aslında edebiyat ve sanat dünyamızı da şekillendirmeye devam ediyor. Birçok önemli Farsça eserden ulaşan bilgileri kullanmaya devam ediyoruz. Abbasi Dönemi başkenti Bağdat aynı zamanda bir kültürel havuzdur. Sonraki yıllarda Cennet bahçesi olarak yıllarca hep talep görmüştür. Ancak şimdiki koşullarda cazip olmaktan çıkıp savaşın gölgesinde yıllarını geçirse de tarihi ve kültürel birikimini sunar.